1 Temmuz 2009 Çarşamba

Net - Brüt Hesabı


Son yazdığım yazıda, yayınevinin düşürdüğü yüzdeyi kabul etmek istemediğimden önerdikleri kitabı geri çevirdiğimi belirtmiştim. Durum hala değişmedi. Ne yayınevi geri adım attı ne de ben. Dolayısıyla, başka yayınevleri araştırmaya başladım. Bir yayınevi benimle çalışmak konusunda epey ilgili davrandı ve hatta çevirtmek istedikleri kitabı deneme çevirisi bile istemeden hemen önerdi. İstediğim yüzdeyi veremeyeceklerini söyleyince, ortak bir yüzdede anlaştık. Tüm bu görüşmeleri maille yaptığımızdan (malum hafta içi çalışıyorum, işten kolay kolay ayrılamıyorum), bazı konular havada kaldı. Ben de başta konuşulmayan konuların daha sonra sorun yaratacağını bildiğimden, aklıma takılan soruları teker teker yazıp mail attım kendilerine. İyi ki böyle yapmışım, aksi takdirde benim net yüzde olarak düşündüğüm tekliflerinin meğerse brüt olduğunu belki de çeviriye başladıktan sonra gelen sözleşme metninden öğrenecek ve kendime çok kızacaktım.


Pazarlık yazışmaları sonucunda, tüm çevirmenlerine brüt maksimum o kadar yüzdeyi verebildiklerini söylediler ve ben de yine kendi taban yüzdemin altına düşemeyeceğimi bildirdim. Hal böyle olunca yine çevirisiz kaldım :)


Bu konu, aslında benim çeviriye başladığım ilk günden beri çok dikkat ettiğim ve çevremde çeviriye yeni başlayan arkadaşlara da sözleşme yapmadan önce kesinleştirmeleri konusunda tavsiyelerde bulunduğum bir konu. Bazı yayınevleri tekliflerini yaparken net yüzde vermek yerine brüt fiyat veriyorlar ve verdikleri rakamın brüt olduğunu da söylemiyorlar. Sözleşme yapmadan önce sözel olarak anlaşma yapıldığından ve bu sözlerin sözleşmenin büyük ölçüde temelini oluşturduğundan, bu aşamada her şeyin net konuşulup karara bağlanması biz çevirmenlerin lehine olacaktır görüşündeyim. Yoksa gereksiz zaman kaybı ve yanlış anlamalara sebep oluyor. Brüt olsa ne kadar fark eder ki demeyin. Bu yaklaşık %30’luk bir kayba varabiliyor. Net hesapta, çevirmen için ödedikleri stopaj vergisi, KDV (bazen hariç tutulabiliyor), vs gibi masrafları düşüldükten sonra anlaşılan yüzde üzerinden çevirmene ödeme yapılıyor. Ama brüt anlaşılmışsa, o zaman tüm bu masraflar da hesaba katılarak hesaplanan yüzde üzerinden daha sonra bu masrafları düşerek çevirmene ödeme yapıyor. Onları kestiğinde ise çevirmenin net yüzdesi, brüt yüzdeden yaklaşık %1,5 kadar eksik oluyor. Yani brüt %8’e anlaşmışsanız size ödenecek net miktar yaklaşık %6,5’a tekabül ediyor. Sözleşmeyi imzalamadan önce (çünkü bazen yayınevleri sözleşmeleri çevirmene çeviriye başladıktan birkaç ay sonra gönderiyorlar) çok ince hesaplara dayalı olan bu telif işinde her şeyi açık ve net konuşmakta fayda var.


Bu yaz benim için çevirisiz geçecek gibi görünüyor. Ben de yayınevleri makul çeviri yüzdelerine geri dönene kadar dinlenirim bu vesileyle. Bu, bir ömür sürmez umarım :)

0 yorum:

Yorum Gönder